Dar Kanal Tedavisi

Omurga kanalı daralması en çok bel (lomber) ve boyun (servikal) bölgelerinde görülür. Lomber dar kanal sendromu, alt ekstremitelere yayılan ağrı, uyuşma ve güçsüzlükle kendini gösterirken, servikal dar kanal daha çok üst ekstremitelerde ve boyun bölgesinde semptomlara yol açar.

Dar kanal hastalığının gelişiminde en önemli faktör yaşlanmaya bağlı omurgada ortaya çıkan dejeneratif değişikliklerdir. Omurga disklerinde su içeriğinin azalması, ligamentlerin kalınlaşması, kemik çıkıntılarının (osteofitlerin) oluşması ve eklem yüzeylerinin bozulması kanal çapını daraltır.

Omurilik veya sinir köklerinin baskı altında kalmasıyla sinir iletiminde bozulmalar ortaya çıkar ve buna bağlı olarak ağrı, hissizlik, kas güçsüzlüğü ve yürüme zorluğu gibi semptomlar gelişir.

Dar Kanal Hastalığının Nedenleri

• Yaşlanma ve Dejenerasyon: Omurga disklerinin su içeriğinin azalması, elastikiyet kaybı, disk yüksekliğinin azalması ve bunun sonucu olarak omurlar arasında yük dağılımının bozulması dar kanal gelişimine zemin hazırlar. Ligamentum flavum olarak adlandırılan bağ dokusunun kalınlaşması da kanalın daralmasına neden olur.
• Kireçlenme (Spondiloz): Omurga eklemlerinde gelişen kireçlenme ve kemik çıkıntıları (osteofitler) kanal içinde yer kaplayarak sinir yapılarına bası yapabilir.
• Disk Hernisi ve Fıtığı: Diskin dış tabakasının yırtılması ve iç kısmının dışa taşması omurilik veya sinir köklerini sıkıştırabilir.
• Travma: Omurga bölgesine alınan darbeler, kırıklar ve diğer yaralanmalar kanal çapında azalmaya yol açabilir.
• Doğumsal Anomaliler: Bazı kişilerde doğuştan dar kanal yapısı olabilir, bu da ilerleyen yaşlarda semptomların daha erken ortaya çıkmasına sebep olabilir.
• Romatizmal Hastalıklar: Ankilozan spondilit gibi kronik iltihabi hastalıklar omurga yapısını etkileyerek dar kanal gelişimine katkı sağlayabilir.
• Bel Kayması

Dar Kanal Hastalığının Belirtileri

• Ağrı: Belde veya boyunda başlayıp, bacaklara ya da kollara yayılan ağrılar. Ağrı genellikle yürürken veya ayakta kalırken artar ve dinlenme ile azalır.
• Uyuşma ve Karıncalanma: Sinirlerin etkilenmesi sonucu bacaklarda veya kollarda hissizlik, uyuşukluk ve karıncalanma hissi oluşabilir.
• Kas Güçsüzlüğü: Sinir basısına bağlı olarak etkilenen kaslarda güç kaybı meydana gelir.
• Yürüme Güçlüğü: Hastalar kısa mesafeler yürüdükten sonra bacaklarında ağrı ve güçsüzlük nedeniyle dinlenme ihtiyacı hissederler. Buna nörojenik klaudikasyon denir.
• Reflekslerde Azalma: Fizik muayenede etkilenen bölgelerde refleks kaybı görülebilir.
• İdrar ve Bağırsak Kontrol Problemleri: İleri vakalarda omurilik basısına bağlı kontrol kaybı gelişebilir.

Tanı Yöntemleri

• Fizik Muayene: Kas gücü, duyusal muayene, reflekslerin değerlendirilmesi ve nörolojik testler yapılır.
• Röntgen: Omurga kemik yapısının değerlendirilmesi için ilk basamak görüntülemedir. Kireçlenme, omur hizalanması ve kanal çapı hakkında genel bilgi verir.
• Manyetik Rezonans Görüntüleme (MR): Yumuşak dokuların, disklerin, sinirlerin ve omuriliğin detaylı incelenmesini sağlar. Dar kanalın nedeni, sinir basısı ve omurilik durumu hakkında önemli bilgiler sunar.
• Bilgisayarlı Tomografi (BT): Kemik yapıların detaylı görüntülenmesini sağlar. Dar kanalın kemik nedenlerini değerlendirmede kullanılır.
• Elektrofizyolojik Testler: Sinir iletim hızlarını ölçerek sinir hasarının derecesi hakkında bilgi verir.

Tedavi Yöntemleri

• İlaç Tedavisi: Ağrı kesiciler, nonsteroid antiinflamatuar ilaçlar (NSAİİ), kas gevşeticiler ve sinir ağrısını azaltıcı ilaçlar reçete edilebilir. Bu ilaçlar semptomların yönetiminde destekleyici rol oynar.
• Fizik Tedavi: Bel ve boyun kaslarının güçlendirilmesi, esnekliğin artırılması, postür düzeltme ve ağrı azaltıcı uygulamalar tedavi planının önemli parçalarıdır. Egzersiz programları, ultrason, elektroterapi gibi yöntemler kullanılır.
• Enjeksiyon Tedavileri: Sinir kökü çevresine yapılan kortikosteroid enjeksiyonları veya PRP (Platelet Rich Plasma) uygulamaları iltihap ve ağrıyı azaltabilir. Bu yöntemler uygun hastalarda tercih edilir.
• Cerrahi Tedavi: Konservatif tedavilere yanıt vermeyen, ilerleyici nörolojik bulguları olan veya fonksiyon kaybı gelişen hastalarda cerrahi müdahale gerekebilir. Cerrahide omurga kanalını genişletmek, sinir basısını kaldırmak ve stabiliteyi sağlamak amaçlanır.

Dar kanal hastalığını önlemek veya ilerlemesini yavaşlatmak için alınabilecek önlemler, genel omurga sağlığının korunmasına yöneliktir. Düzenli egzersiz, sağlıklı beslenme, uygun kilo kontrolü ve sigaradan kaçınma gibi yaşam tarzı değişiklikleri önemlidir.

Postürün korunması, ağır yük kaldırırken dikkatli olunması, ergonomik çalışma ortamlarının tercih edilmesi, uzun süreli oturmalardan kaçınılması ve düzenli fizik tedavi egzersizleri ile omurga kaslarının desteklenmesi faydalı olacaktır.

Ayrıca, mevcut bel veya boyun ağrılarında erken tanı ve tedaviye başlamak, hastalığın ilerlemesini engellemek için önemlidir.