Sırt ve Kulunç Ağrıları Nasıl Geçer?

Toplumda sık karşılaşılan bu tür ağrılar, genellikle yumuşak doku kaynaklıdır ve doğru değerlendirme ile cerrahiye gerek kalmadan tedavi edilebilir. Bu yazıda sırt ve kulunç ağrılarının nedenleri, belirtileri, tanı yöntemleri, tedavi seçenekleri ve korunma yolları detaylı olarak ele alınacaktır.

Sırt ve Kulunç Ağrıları Nedir?

Sırt Ağrısı

Sırt bölgesi, omurganın torakal (göğüs) bölgesini kapsar. Bu bölgede kaslar, bağ dokuları, omurlar ve sinirler ağrının kaynağı olabilir. Sırt ağrısı, akut (ani başlayan) ya da kronik (uzun süreli) olabilir.

Kulunç Ağrısı

Halk arasında “kulunç” olarak bilinen durum, sırt kasları içinde yer alan tetik noktaların (trigger point) ağrı oluşturmasıyla karakterizedir. Bu durum, tıbbi literatürde miyofasyal ağrı sendromu olarak tanımlanır. Kas içinde nohut büyüklüğünde hassas nodüller bulunur ve bu noktaların üzerine basıldığında ağrı artar, bazen uzak bölgelere yayılır.

Sırt ve Kulunç Ağrılarının Nedenleri

Sırt ve kulunç ağrılarının birçok nedeni olabilir. Bunlar genellikle mekanik ve fonksiyonel faktörlere bağlıdır.

1. Postür Bozuklukları

• Bilgisayar başında uzun süreli durma
• Öne eğilerek çalışma
• Telefon/tablet kullanırken baş ve sırt eğik durma
• Omuzları öne çekme alışkanlığı

2. Kas Gerginlikleri ve Zayıflıkları

• Skapular kas dengesizlikleri
• Omurga çevresi kaslarda aşırı yüklenme
• Yetersiz esneklik ve mobilite

3. Stres ve Duygusal Gerilim

Stres, kas tonusunu artırarak kaslarda gerginliğe yol açar. Bu da kulunç oluşumunu kolaylaştırır. Özellikle anksiyete ve depresyon gibi psikolojik faktörler sırt kaslarında spazm gelişimini tetikleyebilir.

4. Miyofasyal Ağrı Sendromu

• Kas lifleri içinde yer alan tetik noktalar, hem lokal hem de yansıyan ağrılar yapabilir.
• Omuz üstleri, sırtın iç kenarı ve kürek kemiği arası bölgeler sıklıkla etkilenir.

5. Travmalar

• Ani zorlanmalr
• Spor sırasında yanlış hareketler
• Kaza veya düşme

6. Uyku Pozisyonu ve Yastık Seçimi

Uygun olmayan yatak ve yastık kullanımı, gece boyunca sırt kaslarında zorlanmaya neden olabilir.

7. Skolyoz ve Kifoz

Omurga eğrilikleri, sırt kaslarında dengesiz yüklenmeye neden olarak ağrıya yol açabilir.

Belirtiler

Sırt ve kulunç ağrılarının belirtileri çok çeşitli olabilir. Ancak bazı karakteristik semptomlar şu şekildedir:

• Sırtın ortasında ya da iki kürek kemiği arasında ağrı
• Derin nefes alma ile artan sırt ağrısı
• Sırt kaslarında sertlik ve gerginlik hissi
• Kol ve omuza yayılan yansıyan ağrılar
• Tetik noktaya basıldığında ağrının sıçraması
• Sabahları artan kas tutukluğu
• Kaslarda düğüm gibi hissedilen hassas alanlar

Tanı Yöntemleri

Tanı, genellikle ayrıntılı bir öykü ve fizik muayene ile konur. Bazı durumlarda görüntüleme yöntemleri gerekebilir.

1. Klinik Değerlendirme

• Kas gerginliği palpasyonla değerlendirilir
• Tetik noktalar tespit edilir
• Postür analizi yapılır
• Hareket açıklıkları ve kas kuvveti test edilir

2. Görüntüleme Yöntemleri

• Röntgen: Skolyoz, kifoz veya omurga hizalanması hakkında bilgi verir
• MR (Manyetik Rezonans): Yumuşak doku ve disk patolojilerini gösterir
• Ultrasonografi: Kas ve bağ dokuların durumu incelenebilir

Tedavi Yöntemleri

Sırt ve kulunç ağrılarının tedavisi genellikle multidisipliner ve bireye özel planlanır. Cerrahi dışı yöntemlerle başarılı sonuçlar elde edilebilir.

1. Fizik Tedavi Uygulamaları

• TENS: Ağrı sinyallerini bloke eder
• Ultrason: Derin doku ısısı ile kas gevşetici etki sağlar
• Sıcak/soğuk uygulamalar: Kas spazmını azaltır
• Lokal elektroterapi ve kısa dalga diatermi

2. Tetik Nokta Enjeksiyonu

Kas içine lokal anestetik madde verilerek tetik nokta etkisiz hale getirilir. Gerekirse kuru iğneleme de uygulanabilir.

3. 1-2-3 yöntemi

Dr Durukan Türe'nin uyguladığı, tek seferde sırt ve kuluncunuzda 2 sinir yapısının ve 3 adet kasın ultrason eşliğinde hidrodiseksiyonunu amaçlayan, skapula çevresi ağrıların tedavisinde hızlı etkili bir yöntemdir. 

3. PRP (Platelet Rich Plasma)

Kronikleşmiş kas yaralanmalarında dokunun kendini onarmasını desteklemek amacıyla uygulanabilir.

4. Egzersiz Tedavisi

• Omuz ve sırt kaslarını güçlendiren egzersizler
• Esneklik ve germe egzersizleri
• Skapular stabilizasyon hareketleri
• Duruş düzeltme antrenmanları
• Solunum egzersizleri

5. Manuel Terapi

• Kas gevşetici masaj
• Miyofasyal gevşetme teknikleri
• Eklem mobilizasyonları

6. Postür Eğitimi

• Ergonomik masa ve sandalye kullanımı
• Bilinçli duruş farkındalığı oluşturma
• Uzun süreli oturma veya ayakta durma sürelerinin kısıtlanması

7. Psikolojik Destek

Kronik sırt ağrısı çeken bireylerde psikolojik destek, stres yönetimi ve bilişsel davranışçı terapiler de faydalı olabilir.

Korunma Yöntemleri

• Gün içinde kısa aralıklarla esneme yapmak
• Bilgisayar kullanırken ergonomik duruşu korumak
• Aşırı yük kaldırmaktan kaçınmak
• Spor yaparken ısınma ve soğuma egzersizlerine dikkat etmek
• Yeterli su tüketmek ve kas hidrasyonunu sağlamak
• Uyurken ortopedik yastık kullanmak
• Uzun süreli aynı pozisyonda kalmamaya özen göstermek

Sırt ve kulunç ağrıları, kas iskelet sisteminin sık karşılaşılan ancak doğru yaklaşımla yönetilebilen problemlerindendir. Erken dönemde tanı konulması ve uygun fizik tedavi yaklaşımlarının uygulanması, hem ağrının azaltılmasını hem de fonksiyonların geri kazanılmasını sağlar. Kronikleşmemesi için ağrıya neden olan alışkanlıkların tespiti ve düzeltilmesi büyük önem taşır.